بحث استفاده از <پارابن> این روزها بسیار بیشتر و  پیچیده تر از قبل شده است . اما آیا به این توجه کرده‌اید که پارابن در محصولات کودکتان وجود دارد یا خیر؟ و قبل از اینکه فرزند کوچک شما به دنیا بیاید، اهمیت دوری از  پارابن در دوران بارداری خود آگاه هستید؟ پارابن‌ها به طور گسترده به عنوان یک ماده نگهدارنده استفاده می‌شوند زیرا مقرون به صرفه و موثر هستند و به سرعت از بدن دفع می‌شوند. در عین حال، مطالعات نشان داده‌اند که پارابن‌ها استروژنی هستند، به این معنی که اثرات استروژن را در بدن شما تقلید می‌کنند. در بدن انسان، پارابن‌ها مانند هورمون زنانه استروژن عمل می‌کنند. نگرانی‌هایی وجود دارد که  ممکن است بر سلامت شما تاثیر بگذارند. برای مثال، سطح بالای استروژن می‌تواند ریسک برخی از انواع سرطان‌ها را افزایش دهد. از میان مطالعات متعددی که درباره پارابن‌ها انجام شده است، یکی یا چند مطالعه اثر بر تولیدمثل را نشان داده‌اند که می‌تواند در رشد جنین اختلال ایجاد کند. وقتی صحبت از شما و فرزند کوچکتان می‌شود، این  احتمال چیزی نیست که بخواهید نادیده بگیرید. این موضوع وقتی  اهمیت ویژه پیدا می کند که پوست حساس و نازک نوزاد، این سموم را راحت‌تر از پوست بزرگسال جذب می‌کند.

نظرات محققین این حوزه را میتوان به سه دسته تقسیم کرد.

  • دسته اول که عقیده دارند پارابن هیچ مشکلی برای انسان ایجاد نمیکند و استفاده از آن بلامانع است.
  • دسته دوم می گویند مضرات پارابن بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است و می توان از آن چشم پوشی کرد.
  • دسته سوم عقیده دارند مضرات پارابن بر بدن و حتی ژن انسان تاثیرات بسیار مخربی دارد.
با در نظر گرفتن این موارد، در ادامه عوامل قابل توجه در استفاده از محصولات حاوی پارابن در دوران بارداری آمده است.

پارابن چیست؟

پارابن‌ها گروهی از ترکیبات آلی هستند که معمولاً به‌عنوان نگهدارنده در محصولات مصرفی به‌کار می‌روند. پارابن‌ها (parabens) گروهی از نگهدارنده‌های شیمیاییِ پرکاربرد در محصولات آرایشی و بهداشتی هستند که برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها و کپک‌ها به‌کار می‌روند. والدین اغلب نگرانند که آیا این مواد در محصولات کودک و نوزاد — مانند پوشک، دستمال مرطوب، کرم‌ها و لوسیون‌ها — استفاده می‌شوند و آیا برای سلامتی کودک خطرناک‌اند. این ترکیبات به‌دلیل موثر بودن در مهار رشد میکروارگانیسم‌ها، قیمت کم و ماندگاری مناسب در فرمولاسیون محصولات آرایشی، شوینده و برخی محصولات بهداشتی استفاده می‌شوند. این مقاله با زبانی قابل‌فهم اما مبتنی بر شواهد علمی بررسی می‌کند که پارابن چیست، در کدام محصولات نوزادی ممکن است یافت شود، چه شواهدی از خطر وجود دارد، مقررات چگونه است و والدین چه کاری می‌توانند انجام دهند. نمونه‌های متداول عبارتند از:
  • methylparaben
  • ethylparaben
  • propylparaben
  • butylparaben

فهرست مطالب

  • پارابن چیست؟
  • آیا پارابن در محصولات کودک و نوزاد استفاده می‌شود؟
  • مسیر تماس و جذب پارابن
  • شواهد علمی دربارهٔ خطرات پارابن
  • مقررات و نظر نهادهای بین‌المللی
  • جایگزین‌ها و محصولات بدون پارابن
  • توصیه‌های عملی برای والدین
  • سوالات متداول (FAQ)
  • منابع معتبر

آیا پارابن در محصولات کودک و نوزاد استفاده می‌شود؟

  • پوشک‌ها:
به‌طور معمول لایه‌های اصلی پوشک (پودرجاذب، لایهٔ پلیمر و کش های دور کمر) نیازی به نگهدارنده‌هایی مانند پارابن ندارند. بنابراین احتمال وجود پارابن در  پوشک بسیار کم است.
  • محصولات مرتبط با پوشک:
محصولاتی مانند کرم ضد سوختگی (nappy rash cream)، پمادها، لوسیون‌ها و به‌ویژه دستمال مرطوب (baby wipes) امکان بیشتری برای وجود پارابن دارند.
  • کرم‌ها و لوسیون‌های پوست کودک و نوزاد:
برخی از این محصولات ممکن است حاوی پارابن باشند، هرچند بسیاری از برندها به‌دلیل حساسیت پوست نوزادان، نسخه‌های “بدون پارابن” عرضه کرده‌اند.
  • دستمال مرطوب:
یکی از شایع‌ترین منابع پارابن در محصولات نوزادی است؛ به همین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان امروزه فرمول بدون پارابن یا با نگهدارنده‌های جایگزین ارائه می‌دهند. لازم است دستمال مرطوب بررندهای معتبر را با نگاهی به جدول ترکیبات خریداری کنید. نکتهٔ: برای اطمینان، لیست مواد تشکیل‌دهنده (ingredient list) روی بسته‌بندی را بررسی کنید و به دنبال نام‌های پارابن باشید.

تماس پوستی و جذب پارابن

  • تماس پوستی:
مهم‌ترین مسیر تماس برای نوزادان است. پوست نوزادان نسبت به بزرگسالان نازک‌تر و نفوذپذیرتر است؛ بنابراین احتمال جذب موضعی بیشتر است.
  • مقدار و دفعات استفاده:
میزان قرارگیری (exposure) وابسته به غلظت پارابن در محصول و دفعات استفاده است.
  • اندازه‌گیری در بدن:
مطالعات بیولوژیک نشان داده‌اند که متابولیت‌های پارابن قابل شناسایی در ادرار و گاهی خون افراد وجود دارند، که نشان‌دهندهٔ قرارگیری و جذب است؛ اما وجود در نمونهٔ زیستی به‌خودی‌خود به معنی آسیب حتمی نیست — باید نوع و مقدار و ارتباط با اثرات بالینی بررسی شود.

نقش پارابن ها در محصولات  بهداشتی و آرایشی

پارابن‌ها مواد نگهدارنده‌ای هستند که به صورت گسترده در محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند به صورت موقت باعث تحریک پوست، خارش، التهاب و حتی آلرژی شوند. همچنین برخی تحقیقات نشان داده‌اند که پارابن‌ها می‌توانند به عنوان هورمون تقلیدی عمل کنند و باعث اختلال در سیستم هورمونی بدن فرد عادی مصرف کننده شوند. از عوامل موثر بر میزان تخریب و مضر بودن پارابن، خاصیت انحلال پذیری آن‌ها در چربی‌ها است. مطالعات نشان داده است که دسته ای از این مواد مانند بنزیل پارابن به سهولت به هورمون استروژن وصل می‌شوند، مضرتر هستند. پارابن‌ها یک گروه از مواد شیمیایی هستند که از دهه ۱۹۲۰ به عنوان مواد نگهدارنده مصنوعی در محصولات آرایشی و مراقبت از بدن به طور گسترده استفاده می‌شوند. پارابن ها به لوازم بهداشتی و آرایشی اضافه می شوند تا از رشد باکتری‌ها و قارچ‌های مضر جلوگیری و کاهش دهند و عمر مفید محصول را افزایش دهند. محصولات زیبایی امروزه پیشرفته‌تر از همیشه هستند، که این یک خبر عالی است, زمانی که به مبارزه با پف و جوش پوست می‌آیند. اما با فرمول‌های پیشرفته، مواد تشکیل‌دهنده پیچیده‌تر می‌شوند. آیا پارابن‌ها برای شما ضرر دارند؟ قطعاً پارابن‌ها برای شما خوب نیستند، این مسلم است. چندین مطالعه نشان داده است که پارابن‌ها دارای خواص ضعیفی مانند استروژن هستند که می‌تواند به سرطان پستان مرتبط شود. این مطالعات ابتدایی به دیگر تحقیقاتی مرتبط بود که پارابن‌ها را در بافت‌های پستان بیماران مبتلا به سرطان پستان شناسایی کرده‌اند. فرضیه کاری این است که شباهت پارابن‌ها به استروژن باعث رشد و تقسیم سلول‌های پستان می‌شود، از جمله سلول‌های سرطانی. مطالعات دیگر نشان می‌دهند که پارابن‌ها ممکن است بتوانند آسیب سلولی ناشی از تابش UV را بالا ببرند، یکی از عوامل اصلی سرطان پوست. اگرچه اگر پارابن‌ها به این اندازه مضر هستند، چرا مردم هنوز از آنها به عنوان مواد نگهدارنده در بسیاری از محصولات بهداشتی، مو، و مراقبت از پوست استفاده می‌کنند؟ و اگر پارابن‌ها مجاز هستند، چه مواد سمی دیگری را هر روز به پوست خود مالش می‌دهیم؟ متاسفانه، پارابن‌ها تنها مواد شیمیایی مضری نیستند که در محصولات مراقبت از پوست و مو یافت می‌شوند. برخی از این مواد شامل سدیم لوریت سولفات، که طبق لایو استرانگ، مشکلات بهداشتی زیادی به همراه دارد. مواد دیگر شامل الکل ایزوپروپیل یا الکل روبینگ، دی اتانول آمین تری اتانول آمین و فرمالدهید هستند. همه این‌ها می‌توانند تحریک، خشکی و در مورد فرمالدهید، افزایش خطر سرطان را ایجاد کنند به آن مطالعه اشاره می‌کنیم که پروئت در بالا یاد کرده است. در سال 2004، دانشمند بریتانیایی فیلیپا داربر یک مقاله تحقیقاتی منتشر کرد که به نظر می‌رسید اثراتی از پارابن‌ها را در نمونه‌های بافت سرطان پستان پیدا کرده است. در حالی که شواهد کافی برای اثبات قاطع ارتباط بین استفاده از پارابن و افزایش خطر سرطان وجود نداشت، اما مقاله نشان داد که پارابن‌ها می‌توانند از طریق حاجب پوستی عبور کرده و وارد بدن ما شوند. نکته: برای اطمینان، بهتر است لیست مواد تشکیل‌دهنده (ingredient list) روی بسته‌بندی را بررسی کنید. عبارت‌هایی مانند methylparabenethylparabenpropylparabenbutylparaben نشان‌دهندهٔ پارابن هستند. تحقیقات داربر به نگرانی‌هایی که از پیش درباره پارابن‌ها به عنوان مختل‌کننده‌های پتروشیمیایی وجود داشت، آب روی آتش افزود، به معنای این که آن‌ها می‌توانند با تولید هورمون‌های معمولی ما مداخله کنند، به‌ویژه با تقلید استروژن، که برخی پژوهشگران می‌گویند ممکن است منجر به مشکلات تولید مثل, تشدید خطر سرطان و بروز مشکلات تولید مثل در بزرگسالان و همچنین مشکلاتی در کودکان شود. FDA پارابن‌ها را در ایالات متحده ممنوع نکرده است… به دلیل کمبود شواهد علمی قوی از تأثیر منفی آن‌ها بر سلامت انسان.” اختلال در سیستم غدد درون‌ریز: پارابن‌ها می‌توانند مانند هورمون‌ها عمل کنند و احتمالاً با سیستم غدد درون‌ریز بدن که برای رشد اهمیت دارد تداخل ایجاد کنند. این مسئله به‌ویژه برای نوزادان و کودکان خردسال که بدن و سیستم هورمونی‌شان هنوز در حال رشد است, بسیار نگران‌کننده است. حساسیت پوست: پوست نوزادان نازک‌تر از بزرگسالان است و بنابراین بیشتر در معرض جذب و خطر مواد شیمیایی مثل پارابن‌ها قرار دارد. واکنش‌های آلرژیک: برخی نوزادان ممکن است به پارابن‌ها حساسیت داشته باشند که می‌تواند منجر به جوش‌های پوستی، قرمزی یا مشکلات دیگر شود. بر اساس مقررات اتحادیه اروپا و اداره غذا و داروها (FDA)، پارابن‌ها به شکل فعلی خود  برای استفاده محصولات آرایشی ایمن محسوب می‌شوند. زیرا محصولات آرایشی تنها در ترکیبات خود از غلظت بسیار کمی از این مواد استفاده می‌کنند (تا حدود 0.4 درصد، اگرچه اندازه‌گیری‌ها برای هر پارابن متفاوت است). “ما اصل احتیاط را به کار می‌بریم؛ اگر چندین تحقیق شک و تردید را درباره ایمنی یک ماده برای انسان‌ها یا محیط زیست با ابهام انجام شده باشد، ما از آن استفاده نخواهیم کرد”، در مطالعات بر روی حیوانات، پروپیل‌، ایزوپروپیل‌ و ایزوبوتیل‌پارابن‌ها سیگنال‌های هورمونی را مختل می کنند و تمام این پارابن‌ها و بوتیل‌پارابن به سیستم تولید مثل آسیب می‌زنند (وو 2010). در یک مطالعه دیگر بر روی حیوانات، تماس توسعه‌ای با بوتیل‌پارابن تولیدات تولیدی مردان را با کاهش تولید اسپرم و کاهش سطوح تستوسترون آسیب می‌زند (ژانگ 2014). بوبرگ (2016) مشاهده کرد که تماس با بوتیل‌پارابن در طول تحقیق بر موش‌ها هر دو سیستم تولید مثل زنان و مردان را آسیب می‌زند. تعداد اسپرم در آقایان 10 میلی‌گرم بر هر کیلوگرم وزن بدن در روز کاهش یافت. در مطالعات بر روی انسان، محققان از دانشکده بهداشت عمومی هاروارد T.H. کاهش باروری را با پروپیل‌پارابن ادراری مرتبط کردند. سطوح بوتیل‌پارابن در ادرار مادر و سطوح در خون رگ به افزایش فرصت‌های تولد زودرس و کاهش وزن تولد مرتبط بودند. . چه جایگزین‌هایی برای پارابن‌ها وجود دارد؟ امروزه بسیاری از محصولات مو و مراقبت از پوست بر پایه مواد طبیعی و ارگانیک و بدون پارابن در بازار موجود است. همچنین، بسیاری از نهادهای نظارتی بررسی‌هایی در مورد اثرات بلندمدت پارابن‌ها انجام داده‌اند و تصمیم گرفته‌اند تا غلظت مجاز پارابن در محصولات را به سطحی ایمن تر کاهش دهند. در سال 2011، دانمارک حتی استفاده از برخی از پارابن‌ها را در آرایشی برای کودکان تا سن 3 سالگی ممنوع کرد.

چگونه بفهمیم محصول مورد نظر، پارابن دارد؟

بهترین راه برای جلوگیری از استفاده از پارابن‌ها، خواندن برچسب محصول است. به دنبال مواد طبیعی بگردید و از خرید نسخه‌های بدون نگهدارنده نترسید. احتمالا باید آن‌ها را در یخچال نگهداری کنید، اما اگر این بدان معنی است که از محصولاتی که موجب ابتلا به سرطان می‌شوند، خودداری کنید، این تلاش اضافی ارزشمند است. علاوه بر این، محصولات کاملا طبیعی به طور کلی بیشتر سازگار با محیط زیست هستند. خواندن برچسب محصولاتی که خریداری می‌کنیم، عملی است که هر بار که پا به فروشگاه می‌گذاریم باید مورد توجه قرار دهیم. یادگیری خواندن برچسب‌ها و تشخیص مخفف‌هایی که محصولات مختلف با آنها نشان داده شده اند. از این نظر، باید بدانید که پارابن‌ها در اتحادیه اروپا با استفاده از کدهای زیر شناسایی می‌شوند:
      • E214
      • E215
      • E216
      • E217
      • E218
      • E219

    انواع پارابن را با نام‌های زیر نیز شناسایی می شود

        • متیل پارابن
        • بنزیل پارابن
        • اتیل پارابن
        • بوتیل پارابن
        • بنزوات سدیم
        • سدیم
        • آمونیوم
        • سولفات برنده
        • Methyl paraben; Methyl p-hydroxybenzoate
      مطالعات نشان داده‌اند که پارابن‌ها نه تنها در پوست نفوذ میکند بلکه در بدن شما هم جذب می‌شوند. یک مطالعه انجام شده توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) نشان داد حضور آثار پارابن‌ها در ادرار انسان وجود دارد. معلوم است که پارابن‌ها وارد جریان خون شما می‌شوند. با توجه به میزان استفاده از پارابن حتی به میزان کم و ناچیز در محصولات زیبایی، پارابن ها برای مدت زمان طولانی در بدن شما باقی می‌مانند. ایجاد مشکلات در تولید مثل ویژگی استروژنیتی پارابن با رشد زودرس در دختران و مشکلات تولید مثل  در زنان و همچنین مردان مرتبط شده است. با مختل کردن هورمون‌های بدن، پارابن‌ها می‌توانند جوش، رشد پستان مردانه و مشکلات تیروئیدی نیز ایجاد کنند.